Zawody deficytowe i nadwyzkowe w Małopolsce prognoza 2021

Mimo pandemii i dramatycznych informacji płynących z wielu gałęzi gospodarki małopolski rynek pracy na tle kraju wciąż prezentuje się atrakcyjnie. Pod względem wysokości stopy bezrobocia wynoszącej obecnie 5,3% Małopolska znajduje się na 4 miejscu w kraju – za województwami: wielkopolskim, śląskim i mazowieckim. Dla porównania stopa bezrobocia w Polsce wynosi obecnie 6,1%.

Czas pandemii, mimo że nie pogorszył drastycznie sytuacji na rynku pracy to stopa bezrobocia w Małopolsce od marca wciąż sukcesywnie rośnie – dla porównania w marcu br. wynosiła 4,3%. Natomiast liczba osób zarejestrowanych w małopolskich powiatowych urzędach pracy jako osoby bezrobotne wzrosła od marca do listopada z 66 861 do 81 746 osób. Przyrosty nie są duże biorąc pod uwagę z jakimi wyzwaniami mierzy się obecnie gospodarka, ale opinie ekspertów rynku pracy na nadchodzące miesiące nie są optymistyczne – osób bezrobotnych będzie przybywać, prawdopodobnie w szybszym niż dotychczas tempie.

Od marca br. kolejne fale epidemii i decyzje rządu o nakładaniu ograniczeń dla ludności i przedsiębiorców zmieniały z dnia na dzień realia funkcjonowania. Niektóre branże były czasowo pozbawiane możliwości działania, inne traciły znacząco popyt na usługi czy produkty (np. gastronomia, turystyka, fitness, kultura i rozrywka, MICE, transport), natomiast dla innych branż był to okres bardzo szybkiego wzrostu (np. branża medyczna w szczególności producenci środków ochrony tj. maseczki, przyłbice, jednorazowe rękawiczki, kombinezony oraz testy diagnostyczne i środki dezynfekujące; e-commerce, usługi kurierskie, FMCG, branża farmaceutyczna, usługi informatyczne). Skutki nadchodzących miesięcy pandemii dla wielu branż są trudne do przewidzenia i w dużym stopniu zależą od rządowych programów wsparcia. Sytuacja niepewności przekłada się bezpośrednio na decyzje pracodawców i ich gotowość do zatrudniania pracowników. Natomiast dla pracowników i osób poszukujących zatrudnienia koniecznością stała się elastyczność, czyli ciągłe podnoszenie kwalifikacji, doskonalenie umiejętności, poszerzanie kompetencji czy nawet całkowita zmiana zawodu lub miejsca zamieszkania. Tym jest to bardziej istotne obecnie, że pomimo sukcesywnie pogarszającej się sytuacji na rynku pracy i ponad 80 000 zarejestrowanych osób bezrobotnych w województwie małopolskim wciąż jest wiele ofert zatrudnienia w tzw. zawodach deficytowych.

Które zawody będą deficytowe w Małopolsce w 2021 roku?

W tych zawodach znalezienie zatrudnienia w województwie małopolskim będzie w kolejnym roku najłatwiejsze.

Jest wiele powodów deficytów pracowników w różnych obszarach rynku pracy. Część z powyższych zawodów wymaga specjalistycznej wiedzy, aktualnych umiejętności i/lub uprawnień, doświadczenia lub szczególnych cech osobowości. Brak fachowców z wielu dziedzin wynika również z zaniedbań w systemie szkolnictwa zawodowego i emigracji zawodowej Polaków. Z kolei u podłoża niechęci do podejmowania pracy fizycznej leżą niskie wynagrodzenia i trudne warunki pracy. Czasem powodem podawanym jako wady zawodu są długotrwałe delegacje, praca na zmiany i nocne godziny pracy.

Natomiast okres pandemii obnażył braki pracowników w zawodach medycznych i około-medycznych oraz personelu pomocniczego w placówkach medycznych.

Z uwagi na przedłużający się trudny czas niepewności i zagrożenia coraz więcej osób potrzebuje psychologicznego wsparcia, stąd znacznie większy popyt na usługi psychoterapeutów i psychologów.

Gwałtowny wzrost popytu na różnego rodzaju usługi on-line spowodował olbrzymie zapotrzebowanie na pracowników w obszarze IT i e-commerce. Natomiast z uwagi na czynniki demograficzne stale rośnie popyt na opiekunów osób starszych.

Zakres zawodów deficytowych prognozowanych na 2021 rok jest bardzo szeroki i daje możliwość znalezienia zatrudnienia osobom z różnymi predyspozycjami psychofizycznymi oraz różnymi zainteresowaniami i potrzebami. Najważniejsze jest, aby właściwie zdiagnozować swoje możliwości i potrzeby oraz określić kierunek zmian dotychczasowego zawodu.

Gdzie podnosić kwalifikacje zawodowe?

Kwalifikacje zawodowe można nabywać i podnosić na szkoleniach, kursach zawodowych, warsztatach, studiach podyplomowych odbywających się stacjonarnie lub poprzez uczestnictwo w platformach e-learningowych.

W zakresie podnoszenia kwalifikacji można obecnie korzystać z bardzo szerokiej oferty form kształcenia dedykowanego dla niemal wszystkich grup zawodowych, w zakresie zarówno kompetencji twardych (np. obsługa komputera i oprogramowania, języki obce, wiedza i umiejętności specjalistyczne z zakresu konkretnego zawodu, prowadzenie pojazdów), jak i kompetencji miękkich (np. komunikatywność, kreatywność, umiejętność zarządzania czasem, umiejętność pracy w zespole).

Na szczególną uwagę zasługują projekty szkoleniowe realizowane w ramach funduszy Unii Europejskiej, gdzie wiele form wsparcia jest bezpłatnych. Przykładem może służyć projekt „Postaw na Przyszłość. Postaw na Siebie”, w ramach którego w ciągu ostatnich trzech lat aż 160 uczestników zmieniło i podnosiło kwalifikacje zawodowe.

Dostępność rozmaitych usług doradczych w zakresie rynku pracy oraz szkoleń, kursów, warsztatów, mimo pandemii, jest bardzo szeroka. Przy odrobinie zaangażowania, czasu i często bezpłatnie możliwa jest zmiana profilu zawodowego lub zdobycie takich umiejętności, które są aktualnie deficytowe na rynku pracy i dają pewność zatrudnienia.

Monika Ulatowska, Specjalista ds. monitorowania rynku pracy